Βρίσκεται στον οικισμό Ξύλινο, κοντά στο χωριό Καταφύγι, κάτω από το Ναό του Αγίου Νικολάου και σύμφωνα με θρύλο, το σπήλαιο καταλήγει λίγο πριν το χωριό Φάρος, στον όρμο Νύφι.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, μια ομάδα με Τούρκους στρατιώτες, πήγαν στην εκκλησία για να συλλάβουν τους κατοίκους του χωριού, που εκείνη την στιγμή παρακολουθούσαν τη Θεία Λειτουργία. Ο ιερέας που μίλησε με τους Τούρκους τους παρακάλεσε να τους αφήσουν μέχρι να τελειώσει η Λειτουργία και μετά να τους πάρουν. Οι Τούρκοι συμφώνησαν και περίμεναν έξω από την εκκλησία μέχρι το τέλος της Λειτουργίας. Στο μεταξύ, οι κάτοικοι μαζί με τον παπά, που ήταν μέσα στον Ναό, μπήκαν μέσα στη σπηλιά από την είσοδο που υπάρχει στο πάτωμα του Ιερού. Ενώ περνούσε η ώρα και η πόρτα της εκκλησίας δεν άνοιγε, οι Τούρκοι αποφάσισαν να μπουν μέσα χωρίς να περιμένουν άλλο και έκπληκτοι ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχε κανένας μέσα.
Στο σπήλαιο έχουν γίνει αρχαιολογικές και σπηλαιολογικές μελέτες. Το σπήλαιο αυτό δεν είναι οργανωμένο, και δεν υπάρχει ξενάγηση. Όποιος θέλει μπορεί να το επισκεφθεί με ατομική του όμως ευθύνη, με ειδικό εξοπλισμό, και κατόπιν ειδικής άδειας.
Πρόσβαση
Το σπήλαιο βρίσκεται στον οικισμό Ξύλινο, κοντά στο χωριό Καταφύγι. Η πρόσβαση είναι μόνο με τα πόδια, λίγα μέτρα μακριά από το χωματόδρομο, όπου μπορείτε να αφήσετε το ιδιωτικό σας όχημα.